अमेरिका– रुसले युक्रेन माथि आक्रमण गरेको दुई साता भएको छ । यो युद्ध कहां कसरी टुंगो लाग्छ अझै अन्यौल छ । तर, यसको प्रभाव भने विश्व भर देखिन थालेको छ ।
युक्रेनवाट नेपाल कयौं हज्जार किलोमिटर टाढाको दुरीमा छ । तर, त्यहां भएको युद्धले नेपालको अर्थतन्त्रमा प्रभाव देखिन थालेको छ ।
नेपाली रुपैयाको तुलनामा अमेरिकी डलर महंगो भएको छ । पेट्रोल डिजल लगायत विदेशवाट आउने तेल मूल्य वढ्यो । सुन बढेर तोलाको एक लाख नाघेको छ ।
नेपालमा अमेरिकी डलर अहिलेसम्मकै सवैभन्दा महंगो भएको छ । राष्ट्र बैंकले तोकेको विहिवारको विनियम दर अनुसार नेपालमा एक डलर किन्न १२२ रुपैंया ८० पैसा तिर्नुृ पर्ने हुन्छ । एक डलर विक्री गर्दा पनि १२२ रुपैंया २० पैसा पाइन्छ ।
भारतीय रुपैंया कमजोर भएकाले नेपाली रुपैंया पनि कमजोर भएको हो । एक सय भारु बरावर १६० नेरु हुने भएकाले भारतमा डलरको भाउ वढ्ने वित्तिकै नेपालमा पनि वढ्छ । भारु र नेरुको स्थिर विनिमय दर भएकाले सजिलोको रुपमा भन्दा भारुको आधारमा नेरुको मूल्य निर्धारण हुन्छ । पहिले पनि यही भएको हो ।
डलर महंगो हुदां नेपालमा महंगी वढ्छ । यसको मूल्य उपभोक्ताले चुकाउनु पर्ने हुन्छ । यसैले नेपालमा मोवाइल सेट देखि लत्ताकपडासम्म महंगो हुने छ ।
नेपालमा घरजग्गा, शेयर लगायत लामो समयका लागि लगानी गर्ने योजना छ भने यो पैसा त्यहां पैसा पढाउने उपयुक्त समय हो । विदेशमा कमाएको पैसा नेपाल पढाउंदा हातमा वढी पैसा पर्ने छ ।
यो नेपालवाट डलर यता ल्याउने समय होइन । तेल महंगो भएकाले जहाज टिकट देखि अन्य विदेशभ्रमण पनि महंगो पर्छ । विदेशी कच्चा पदार्थमा निर्भर उद्योग व्यवसायको उत्पादन लागत पनि वढीपर्ने छ ।
विश्व बजारमा कच्चा तेल र सुनको मूल्य वढेकाले यसको प्रत्यक्ष प्रभाव नेपालमा पनि परेको छ । सरकारलाई तेलको मूल्य थप वढाउन दवाव परिरहेको छ ।
तेलको मूल्य वढ्दा अधिकांश दैनिक उपभोग्य वस्तुको पनि मुल्य वढ्छ । यसले अहिलेनै मूल्य बृद्धिको चापमा परेको नेपाली उपभोक्तालाई थप मार पर्ने छ । यसले नेपालको अर्थतन्त्रको सन्तुलन विगार्ने जोखिम पनि वढेको छ ।
यो युद्धले नेपाली उपभोक्तालाई मात्र होइन अमेरिकी उपभोक्तापनि चर्को मूल्य बृद्धिको दवाबमा परेका छन् । ग्यांस (तेल)को मूल्य अहिलेसम्मकै उच्च भएको छ । अमेरिकामा प्रति ग्यालिन रेगुलर कारमा हाल्ने तेलको मूल्य औषतमा ४ डदर २५ सेन्ट पुगेको छ । क्यालिफोर्नियामा सवैभन्दा महंगो छ भने मेजौरी राज्यमा तुलनात्मक रुपमा केही सस्तो छ । कोलोराडो टेक्सस लगायतका राज्यमा पनि तेलको मूल्य प्रति ग्यालिन करिव ४ डलर पुगेको छ ।
तेल मात्र होइन डिपार्टमेण्टल स्टोरमा दैनिक उपभोग्य समानको मूल्य पनि बृद्धि भएको छ । अध्ययन अनुसार एक बर्ष अघिको तुलनामा एउटा परिवारले दैनिक उपभोग्य वस्तु किन्न करिव २७० डलर वढी तिर्नु परेको देखाएको छ । तस्बिर: सामाजिक संजाल
प्रतिक्रिया